Dankzij de inzet van Chiel Ruijsbroek uit Westhoek hangen er sinds kort drie nieuwe openbare Automatische Externe Defibrillators (AED’s) aan de Oudebildtdijk. Dertig mensen uit de omgeving hebben een reanimatiecursus gedaan en kunnen ook de AED’s in geval van nood bedienen. Binnenkort hangt aan Chiels woning naast de AED een EHBO-koffer. ,,We weten allemaal dat we hier afgelegen wonen.”
Altijd al wilde Chiel Ruijsbroek een reanimatie- of EHBO-cursus doen, zeker toen de kinderen klein waren, maar pas nadat hij in 2020 vanuit Utrecht met zijn vrouw naar Westhoek verhuisde kwam het er van. ,,Dat heeft ook te maken met het hartinfarct dat ik op de camping in Zundert kreeg”, vertelt hij thuis in Westhoek. Door die gebeurtenis vijf jaar geleden beseft hij hoe belangrijk snelle hulp is. ,,Ik was bij kennis en ben dus niet gereanimeerd, maar de ambulancemedewerker stelde vast dat ik een hartinfarct had gehad. Ik ben meteen geopereerd in het ziekenhuis.”
Eenmaal wonend op het Bildt zag Chiel een oproep in de Franeker Courant voor burgerhulpverleners. Hij meldde zich aan, volgde de reanimatiecursus in Tzummarum en vroeg zich vervolgens af waar eigenlijk AED’s in zijn buurt hingen. AED’s kunnen naast reanimeren de overlevingskans aanzienlijk vergroten bij een hartstilstand, wat dus iets anders is dan een hartaanval of hartinfarct (zie kader). ,,AED’s waren er niet, ik geloof dat Minnertsga het dichtstbijzijnde was. Ook waren er maar twee burgerhulpverleners die konden reanimeren, terwijl het natuurlijk ook van groot belang is dat er mensen zijn die zo’n AED kunnen bedienen.”
Het lukte Chiel via Streekbelang Oost- en Westhoek om een gedeeltelijke subsidie te krijgen van gemeente Waadhoeke, maar ook moest nog geld opgehaald worden. Na een succesvolle actie van Streekbelang kwam de AED van Buurt-AED aan Chiels gevel te hangen. Ook zette hij zich in om verderop AED’s aan de dijk te krijgen. Zo zorgde hij samen met Streekbelang ervoor dat een AED van Meijer Group tijdens kantooruren openbaar toegankelijk is en dat ook AED’s hangen aan de gevels van verenigingsgebouw De Spitsroeden op 904 en en ‘t Kniphûs op 620. Onlangs paste de gemeente Waadhoeke de subsidie aan en is er geld beschikbaar om in de hele gemeente een dekkend en betrouwbaar AED-netwerk beschikbaar te hebben. Een aantal oudere AED’s in Waadhoeke kunnen hierdoor ook vervangen worden. De financiële steun van de Bildtse Energie Coöperatie en Bildtse Belangen die Chiel kreeg, kunnen door deze aanpassing voor cursuskosten ingezet. ,,Zo konden mensen kosteloos meedoen, daarmee haal je ook een belangrijke drempel weg. Er is net ook subsidie van de Bildtse Energie Coöperatie beschikbaar gekomen om een cursus te geven voor jongeren vanaf 12 jaar.”
In vier bijeenkomsten leidde stichting Reanimatie- en AED-onderwijs Noordwest-Fryslân tot begin mei bijna dertig burgers van de Oudebildtdijk op in reanimeren en het bedienen van de AED. In een paar uur tijd leren de cursisten de theorie en praktijk van reanimeren en gebruik van de AED. Ook mond-op-mond beademing, stabiele zijligging komen aan bod, en wat te doen bij verstikking. ,,Als iemand bewusteloos is en niet ademt is het belangrijk om meteen 112 te bellen en de telefoon naast het hoofd van het slachtoffer te leggen, de centralist kan dan meeluisteren en helpen. Een vrouw die nu de cursus heeft gedaan, heeft jaren geleden het leven van haar man zo gered, door te reanimeren.”
Chiel hoopt dat de cursisten zich zo veel mogelijk aanmelden voor het reanimatie oproepsysteem HartslagNu. Het systeem roept mensen via de telefoon in een straal van in eerste instantie 500 meter op om ter plaatste te gaan. De burgerhulpverleners kan aangeven of hij ter plaatste gaat. Ook is in te stellen of de app volgt waar je bent, of dat je bijvoorbeeld alleen thuis opgeroepen wilt worden. ,,Niet iedereen wil zich aanmelden helaas.” Deze keuze heeft volgens hem ermee te maken dat mensen geen fouten willen maken of bang zijn om een bekende te moeten reanimeren. ,,Maar je kan niks verkeerd doen”, benadrukt hij. Als iemand bewusteloos is en niet ademt, overleeft hij of zij het anders sowieso niet. Ook tijdens de cursus wordt dit benadrukt: alles wat je doet is goed.”
Zelf is hij niet bang om te handelen, zo schoot hij laatst zomaar te hulp toen een oudere van de fiets was gevallen. Toen er een oproep voor reanimatie kwam via HartslagNu, was hij helaas niet thuis. ,,Een vrouw is er naartoe gegaan, maar de persoon was al overleden.” Zulke gebeurtenissen zijn voor een burgerhulpverlener natuurlijk best ingrijpend. Het is daarom goed om even na te praten. ,,Met mij als beheerder van de AED’s aan de dijk bijvoorbeeld, maar ook is er via de Hartstichting eventueel iemand beschikbaar voor een gesprek. Die vrouw vond het best lastig dat zij de enige burgerhulpverlener was op dat moment.”
Chiel hoop dat meer mensen van de Oude- en Nieuwebildtdijken zich aanmelden bij het oproepsysteem, de cursus volgen en de herhaalcursussen doen de komende jaren. ,,Het is fijn als er meerdere mensen komen bij een oproep. Het is ook belangrijk dat iemand de familie steunt, het verkeer regelt of de AED ophaalt. Samen kun je echt het verschil maken.”
Wil je ook leren reanimeren? Binnenkort start er een cursus reanimatie en AED voor jongeren vanaf 12 jaar. Meer informatie via Chiel Ruijsbroek: chiel.ruijsbroek@hotmail.com / 0641138017
Hartstilstand en hartinfarct Wat doet een AED?
