Het Lage Noorden richt zich op kunst en toerisme
Krimp, weinig werkgelegenheid en niets te doen, zo zou je kunnen denken over het hoge Noorden. Sandra Jansen en Stephan Valk van Het Lage Noorden aan de zeedijk onder Marrum zien dat anders. Ze hebben de voormalige boerderij met Seedykstertoer omgetoverd tot een inspirerende plek voor kunstenaars, toeristen en natuurliefhebbers.
Hoewel de zeedijk ervoor zorgt dat je nooit echt kunt verdwalen, is het volgen van het bruine bordje ‘Kunstwerf Het Lage Noorden’ aan te raden. Al kun je vanuit Het Bildt ook gewoon langs het Noorderleeg en het kweldercentrum van It Fryske Gea gaan om er te komen. ,,De charme van deze plek is dat het onvindbaar is”, vertelt Sandra Jansen, die samen met Stephan Valk sinds 2021 eigenaar is van deze plek. ,,Die onvindbaarheid is tegelijk natuurlijk een beetje een nadeel als je deze fantastische plek het wilt delen met anderen.” Friezen zijn best onbekend met de kust, denkt Sandra. ,,Gek dat we bij de Wadden nog altijd vooral aan de Waddeneilanden denken. Ik ben opgegroeid in Franeker, maar in het natuurgebied Noorderleeg ben ik nooit geweest. Voor mij was Zwarte Haan al echt het einde van de wereld. De dijk begon voor mij bij Harlingen.”
Stephan en Sandra willen ervoor zorgen dat bewoners meer kunnen profiteren van het bijzondere gebied. Daarmee bedoelen ze niet dat er massa’s toeristen in bussen naar de kust moeten komen. Het Lage Noorden richt zich bewust op rustzoekers, kunstenaars, omwonenden, wandelaars en levensgenieters, die kunnen komen logeren, kamperen of werken. ,,We noemen onze doelgroep ook wel verderkijkers”, zegt Stephan ,,Dat zijn mensen die graag iets opsteken van het gebied waar ze naartoe gaan. We willen daarnaast ook een ontmoetingsplek zijn. Wandelaars of fietsers kunnen ook even een bakje koffie komen drinken in de ‘kantine’.” Het woord klinkt afstandelijker dan de voormalige stallen van het boerenbedrijf ogen: overal zijn gezellige retro zithoekjes gemaakt. Ook hangt er kunst en liggen er boeken over natuur.
Naast vijftien kampeerplekken zijn er twee schrijvershuisjes en een gastenhuis met veel licht en een prachtig uitzicht. ,,Ook grote groepen kunnen hier terecht, zoals families of vrienden.” Het Lage Noorden start zelf geen activiteiten op maar geeft ruimte en mogelijkheden aan andere organisaties zoals de Waddenvereniging. ,,Er is nauwelijks een ruimte aan de kust voor grote groepen. Laatst hadden we hier een avond over duisternis. En voor de Kunst aan Huis route hadden we afgelopen maart in twee weekenden zeshonderd mensen over de vloer.”
In eerste instantie zochten Stephan en Sandra een plek waar hij als architect nauwer kon samenwerken met kunstenaars. ,,Ik deed dat via de stichting DordtYart in Dordrecht maar wilde dat graag op een eigen plek, met veel ruimte. Toen we hier kwamen kijken, kwamen we op het idee om ook iets met toerisme en hospitality te doen. Met de hotelschool-achtergrond van Sandra werkt dat perfect.” Nu ze hier twee jaar zijn, merken ze dat grote thema’s die hier spelen sterk leven onder kunstenaars, zoals natuur, zeespiegelstijging, landbouw, voedsel en krimp. Kunstenaars kunnen onder andere via het Mondriaan fonds drie maanden als artist in residence bij Het Lage Noorden werken, Stephan kan waar nodig helpen bij onder andere de technische uitvoering. ,,Hier is ruimte om groot te kunnen werken. In alle rust kan geëxperimenteerd worden, kunstenaars kunnen hier excelleren. De kunstenaars komen uit binnen en buitenland, nu is trouwens onder andere Magré Steensma hier aan het werk, zij komt uit deze streek.”
Velen kennen de plek van Het Lage Noorden nog als de Seedykstertoer, die familie Visbeek aanbood naast het boerenbedrijf met melkvee. De uitkijktoren is er nog, ooit een silo voor het hooi van de koeien. De hele kustlijn is zichtbaar, dat is zo bijzonder.” Altijd kun je Ameland zien, weet Sandra. ,,En als het helder is, zie je de rood-witte strepen van de vuurtoren.” De band met de familie Visbeek is er ook nog, dochter Janna werkt namelijk bij Het Lage Noorden. ,,Ook andere meiden uit de buurt helpen in drukke periodes. Laatst zei iemand: waar krijgen jullie zulk goed personeel? Dat gaf weer die bevestiging: dit gebied is goud waard.”
Het Lage Noorden verwijst naar het Noorderleeg, maar is ook een knipoog naar de uitdrukking ‘het hoge Noorden.’ ,,Wij woonden in Rotterdam en voor randstedelingen is het Noorden gevoelsmatig heel ver.” Zelf kennen ze dit ook maar al te goed. Het verschil tussen hun huidige woon- en werkplek aan de zeedijk kan bijna niet groter zijn. ,,We woonden naast de Erasmusbrug”,, verklaart Stephan: ,,Ik heb de kaart van Rotterdam eens over deze twee hectare gelegd, ik geloof dat er ongeveer tweeduizend mensen woonden. Wat me ook steeds opvalt is hoe je hier met de seizoenen leeft.” Het weer is volgens hem altijd mooi. ,,Je hoeft echt niet volop zomer te hebben om de schoonheid hier te zien. De dauw op het gras, de vogels, het Noorderleeg natuurlijk, alle seizoenen zijn prachtig. Wat dat betreft hoop ik dat mensen ons in het voor- en naseizoen vaker weten te vinden.”
www.hetlagenoorden.nl
