Sabine en Ed bouwen zelfvoorzienend huis bij Zwarte Haan
De een woonde als kind aan zee, de ander op het groene platteland: Ed Wehnes en Sabine Lankhorst. Na volwassen levens in onder andere Den Haag en Alkmaar gaan ze samen ‘buitenaf’ wonen. Vlakbij de bocht naar Zwarte Haan laten ze een huis bouwen dat over een jaar helemaal zelfvoorzienend moet zijn. ,,We gaan straks helemaal off grid.”
,,Wat een heerlijk gebied”, zegt Ed Wehnes (54) enthousiast. Hij kan niet wachten tot hij hier samen met zijn vriendin Sabine Lankhorst (47) kan gaan wonen. Hier, dat is in de bocht van de Nieuwebildtdijk richting Zwarte Haan, waar ze een woning laten bouwen op de plek van het huisje van de ‘eierboer’, zoals de bewoner wel werd genoemd.
Hoe ze hier precies bij dit huisje zijn gekomen, kunnen ze niet meer exact reproduceren. Ed zag Zwarte Haan op een plattegrond staan toen ze op zoek gingen naar een koophuis, Sabine meent zich te herinneren dat ze het al bij de favorieten op Funda had staan toen ze vanuit hun huurhuis in Sneek op zoek gingen. Een jaar geleden gingen de twee in de Friese watersportplaats samenwonen, zij vanuit Den Haag, hij vanuit de omgeving van Alkmaar. ,,Maar het platteland trekt ons heel erg. Ed groeide op in Den Helder bij de zee, en ik in een groen Overijssels dorp. Hier vinden we dat beide terug”, aldus Sabine.
Na de aankoop vorig jaar september lieten ze de muren strippen om te zien in welke staat het huisje bij Zwarte Haan was. ,,We hadden natuurlijk wel gezien dat er achterstallig onderhoud was”, vertelt Sabine. ,,De tuin was een wildernis en de klimop kroop al naar binnen. Maar we konden er wel doorheen kijken en wisten meteen: dit is het. De grootte van de kavel, de ruimte en het groen om het huis, alles klopte. In de zomer was het hier een bloemenzee, zo mooi.”
De muren van het huis bleken helaas aan alle kanten verzakt. ,,Toen hebben we besloten om een nieuwe woning te laten maken op hetzelfde grondplan, in dezelfde stijl.” Om de oude sfeer straks een beetje terug te laten keren, bewaarden ze de klingelbel en brievenbus. En Sabine heeft nog een idee: ,,Als we weten wie hier allemaal hebben gewoond kunnen we hun namen op een tegel zetten, bij onze namen. Als een soort nagedachtenis.”
Nu alleen de fundering van beton en hout er ligt, is het nog moeilijk voor te stellen, maar het huis belooft bijzonder te worden. Dat zit ‘m vooral in het ontwerp voor energiehuishouding. Ed: ,,Over een jaar sluiten we alles af, want met innovatieve voorzieningen die we laten aanleggen hebben we geen aansluitingen nodig van gas, elektriciteit, water en riool. We zijn ervan overtuigd dat het lukt, maar laten de aansluitingen van elektriciteit en water voor de zekerheid nog een jaar bestaan. Het afsluiten van alle aansluitingen kost overigens duizenden euro’s.”
De aannemer isoleert het huis volgens Ed zo goed, dat het met een waxinelichtje warm te houden is. ,,We zouden ons volgens hem meer zorgen moeten maken over koeling dan over warmte.”
Het water dat straks uit de kraan stroomt is regenwater uit een grote opvangbak. De fecaliën, oftewel ontlasting, wordt door een ingenieuze installatie met bacteriën gezuiverd, waarna schoon water overblijft dat gewoon op het oppervlaktewater geloosd kan worden. Elektriciteit komt uit zonnepanelen die niet terug leveren aan het net, maar energie kunnen opslaan in een accu. Koken doen Ed en Sabine straks op elektriciteit.
Het is de eerste keer dat ze zo’n woning laten bouwen, maar ze durven het wel aan omdat ze als zelfstandig ondernemers op het gebied van duurzaamheid de mogelijkheden goed kennen. Sabine is uitgever van online content en publicaties over windenergie en Ed werkt aan grote projecten in duurzame energie namens Costa Renewables. Hun werk nemen ze ‘gewoon’ mee straks. Ed: ,,Ik heb nu een aantal grote opdrachten, onder andere in Flevoland en op de Maasvlakte, dus dat is hoe dan ook ver weg.”
Sabine en Ed geloven in de mogelijkheid om zo duurzaam mogelijk te leven. Dat het huis helemaal nieuw opgetrokken moest worden heeft de bijkomstigheid dat ze hier op in konden spelen. Ze beseffen echter heel goed dat dit niet voor iedereen mogelijk is, er hangt ook best een prijskaartje aan. Sabine vindt het wel mooi om een inspirerende case-study te zijn en te laten zien dat het wél kan: off grid, zonder netstroom, gasleidingen en waterleidingen. Ed: ,,We zijn veel te afhankelijk van grote energiebedrijven en fossiele stoffen uit landen waar je liever geen zaken mee wilt doen. De energiewetgeving van de Nederlandse overheid is heel oud en loopt wat mij betreft heel erg achter op de veel milieuvriendelijkere mogelijkheden.”
Regelmatig zijn Sabine en Ed al hier aan de dijk te vinden. Ze kampeerden meerdere keren op hun eigen terrein en ontmoetten al heel wat omwonenden die een kijkje kwamen nemen nu er van alles gaande is op deze plek. De mensen zijn nuchter, is hun indruk. ,,Ze hebben geen grote woorden, maar doen wel wat ze zeggen,” vatten ze samen. ,,In Holland is dat andersom.” Een grap die Ed hoorde, dat Friezen van binnen blij zijn, maar met opzet nors kijken om mensen uit andere provincies weg te houden, begrijpt hij wel. Ook het Bildtse dialect kunnen de twee wel waarderen. Ed: ,,Buurman Willem praat gewoon Bildts tegen ons, we hebben ook aangegeven dat we dat prima vinden, we kunnen het goed volgen. En als ik wat moeilijk kijk, dan gaat hij wat langzamer praten.” Sabine en Ed zullen hier kortom wel aarden. Of misschien is dat al lang gaande. Ed is in elk geval nu al niet van plan hier te vertrekken, zó goed voelt het hier aan het begin van de wereld. ,,Ik ga hier niet meer weg. Dat weet ik zeker.”
