‘1.90 meter, maksimaal’
Het is een paar maanden afzien, maar dan is er ook resultaat voor het leven. Mirthe (13) en Esther (12) Postma uit St.-Jacob hebben beide epifysiodese ondergaan, het operatief remmen van lengtegroei. Mirthe: ‘Foor mij waar 1.90 meter echt de maks.’
Altijd ouder worden geschat, al schoenmaat 44 moeten dragen, boven iedereen uittorenen. Het zijn een paar elementen die Mirthe en Esther Postma vervelend vinden aan lang zijn. ,,Al is dat leste soms ok wel weer handig”, lacht de 1.84 meter lange Mirthe. Esther is 1.75 lang. Hun lengte valt in de eigen omgeving niet zo erg op, want hun ouders zijn ook lang. ,,Ik sien hur in de ogen”, vertelt moeder Fokje Postma-Veenstra, zelf 1.84 lang. ,,Wij wete ok niet âns, maar at d’r ânderen bij binne, fâlt ‘t op dat wij lang binne. Myn man Erik is 1.95. Soms sêge wij wel ‘s út ‘e gek over ânderen: oh die, dat is ok soa’n knyntsy.”
Een beetje lengte hebben is dus prima, maar extreem lang worden vinden de zusjes Postma maar niks. En dat worden ze ook niet, want hun lengtegroei is met een operatie aan de knieën, een zogenaamde epifysiodese, gestopt. De meiden stropen hun broekspijpen op en tonen de kleine littekens aan weerszijden van de knieën. Fokje legt uit wat de doktoren exact hebben gedaan: op twee plekken in de knie zijn de groeischijven voor de helft kapot gemaakt. Op die plekken groeit vervolgens normaal bot, zodat het bot nauwelijks meer in lengte kan groeien. ,,’t Is best wel onbekind. Hier in de omgeving kinne wij niet een die’t dut ok deen het.”
Esther toont aan de binnenkant van de benen één litteken minder doordat de operatie in de tussentijd is verbeterd. En als Mirthe haar knie buigt, steekt het kuitbot een beetje naar buiten, wat volgens de doktoren geen kwaad kan. Fokje: ,,Soms frage mînsen: het ‘t holpen? Nou ja dus, alleen wete wij fansels nooit hoe lang at se âns worre souwen.”
Op de basisschool zat Mirthe altijd al ‘bovenin’ de grafieken en zo kwam ze via de schoolarts en huisarts twee jaar geleden bij een kinderarts in het Wilheminaziekenhuis in Assen terecht. Daar konden doktoren via röntgenfoto’s van de botten in de handen zien hoe lang ze uiteindelijk bij benadering zou worden. Ook hoorden de Postma’s toen voor het eerst over de mogelijkheid van epifysiodese, die een gemiddelde lengtevermindering oplevert van 8 cm.
Fokje en haar man Erik lieten de keuze bij de kinderen zelf. Mirthe: ,,Eerst saaien se dat ik 1.84 worre sou. Maar later waar d’r ‘n krektere útslag. Derom froeg mim mij: wat is dyn maksimale lingte? Welke lingte is nag akseptabel? Dat waar goed om fan te foren foor ônssels te beslissen. Doe wist ik: 1.90. Dat waar foor mij echt de maks.” De uitslag was 1.91, met een onzekerheidsmarge van 4 centimeter, wat betekent dat ook 1.95 meter een mogelijkheid was. De beslissing was gemaakt.
Toen Mirthe 175 centimeter was, kon ze geopereerd worden. Omdat ze die lengte nog net niet had, was het voortdurend meten geblazen in huize Postma. Vader Erik maakte daarvoor een nauwkeurige meetlat met winkelhaak in de garage. ,,Met 174.9 cm gongen wij op fekânsy, in 2020 waar dat, derna is se oppereerd.” Het was een operatie onder narcose, een paar dagen ziekenhuis, daarna pijn en vocht in de knie, zeker twee weken niet naar school en maanden niet sporten. ,,’t Is wel ‘n offer”, vinden ze. ,,Maar ‘t is een keer opperere en dan hewwe je d’r de rest fan je leven profyt fan.”
Toen Mirthe geopereerd werd, wist Esther niet of zij dat ook zou doen, maar daarna kwam ze in een enorme groeispurt terecht. Ze stelde haar mening bij en ging afgelopen maart onder het mes. Fokje: ,,Esther waar bij ‘t eerste besoek an de orthopeed in Assen al 1.75 meter. De lingte die’t norig waar foor de opperasy had se al, dus ‘t kon ‘t beste ok maar gelyk weze. De groei is 1 sm per maand. Ok sij had 1.90 als maksimum foor hursels, en ok sij sou ongefeer op die lingte útkomme sonder opperasy. Se is nag an ‘t herstellen, wij bringe hur nag na skoal.” Esther, die intussen armbandjes en ringen aan het maken is aan tafel: ,,Ik kin nag niet foetbâle. Der baal ik wel fan.”
Fokje begrijpt de keuze van haar dochters. Zelf was ze ook altijd een van de langsten en moest ze zich als tiener ook verhouden tot het idee dat ze wel eens heel lang kon worden. Ze kreeg daarom vanaf haar twaalfde groeiremmers, hormonen die de menstruatiecyclus opwekten waardoor ze uit de groei raakte. ,,Doe’t wij in dat trajekt kwammen, wist ik een ding seker: dut wil ik foor ôns dochters absolút niet.”
Het 8-jaar durend proces om kinderen te krijgen is de achtergrond achter die duidelijke keuze. Inseminatie, IFV, behandelingen in een privékliniek en een kliniek in Duitsland: Fokje en Erik deden van alles om hun wens uit te laten komen, want ogenschijnlijk was er ‘niets mis’. De oudste kwam toen ze het bijna hadden opgegeven en binnen een jaar was Fokje spontaan zwanger van de tweede. ,,Werom at ‘t doe wel gong, gyn idee. Dat is soa ongrypber.”
Maar de hormonen die ze als tiener kreeg kunnen een rol hebben gespeeld in het moeilijk zwanger raken. ,,’t Is niet helendal dúdlik, en folgens mij ok niet ondersocht, ândere dokters hewwe ‘t wel said. In die perioade dat wij swanger rake wouwen, het ôns mim hur best wel rot foeld. Dat begryp ik wel, toch hewwe sij doe’t ik jong waar de beste beslissing maakt. Maar ‘t is heel mooi dat d’r nou ‘n minder ingripende en relatyf eenfoudige ingreep bestaat om ekstreme lingte foor te kommen.”
Langste ter wereld In de negentiende eeuw was de gemiddelde Nederlander 164 cm. Anno 2022 heeft Nederland de langste bevolking ter wereld. Mannen zijn gemiddeld 184 cm lang, vrouwen 170,6 cm. De langste 2,5 procent van de bevolking is langer dan 198 cm (mannen) of 184 cm (vrouwen). Bronnen: Radboud UMC en Klub Lange Mensen. Klub Lange Mensen Voor lange mensen – mannen van minimaal 190 cm, vrouwen van minimaal 180 cm en kinderen met een groeiprognose van deze lengte – is er de Klub Lange Mensen. De organisatie biedt informatie, organiseert sociale activiteiten en doet aan belangenbehartiging. ,,Het klinkt misschien raar, maar de Klub Lange Mensen is een bijzondere ontmoetingsplaats voor een gesprek met iemand op ooghoogte”, staat op de website. ,,We weten dat dit heel prettig is: iemand recht kunnen aankijken.” Www.klublangemensen.nl
