Warme Bakker Siesling in Franeker bestaat 100 jaar
Bakkerij Siesling in Franeker bestaat 100 jaar. Hoe dit precies gevierd wordt, blijft nog een verrassing, maar er komt in ieder geval een magazine over de bakkerij en haar geschiedenis. De Bildtse wortels van de bakkerij – tot 1961 was Siesling aan de Ouwe-Dyk gevestigd – leven nog altijd voort, bijvoorbeeld in het recept voor oranjekoek.
Vier bakkers waren er in 1923 aan de Oudebildtdijk. In Sint Jabik waren dat er nog eens vijf. En er kwamen ook nog eens twee bakkers uit Sint Anne te venten aan de Ouwe-Dyk. Concurrentie had Sipke Siesling dus zeker toen hij de bakkerij in Westhoek van Tj. Posthuma overnam. Maar Sipke had er vertrouwen in. Hij had met zijn 28 jaren al veel ervaring in bakkerijen opgedaan, onder andere in zijn geboorteplaats Jorwerd maar later ook bij Koopmans en Van der Meulen in Hallum. De officiële overdracht van de bakkerij bij de notaris was op 11 september 1923, weet zijn kleinzoon, bakker Bernard Siesling. ,,Hoe toevallig, de datum is ook nog eens de verjaardag van mijn zoon Max, die pas geleden is ingestapt. Hij brengt weer heel nieuwe ideeën, zo is hij handig met social media en verkopen we ook zuurdesem brood. ”
Twee maanden na de overdracht in 1923 trouwde Sipke met Ymkje van Dijk uit Sint Anne, en trokken ze in het huis op nummer 1044. In de tussentijd moest de bakkerij naast het woonhuis waarschijnlijk worden opgeknapt. Een winkel met etalage moet je je trouwens niet voorstellen: Sipke en Ymkje trokken er met de hondenkar en later bakfiets op uit, weet Max. Net als zijn vader verdiepte hij zich door het 100-jarig bestaan van de bakkerij in de geschiedenis. Een mooie vondst daarbij was het dagboek van Sipke, dat ze via familie in eigendom kregen. Het ligt nu in de kluis. Max: ,,Als de boel hier afbrandt, is dat veilig.”
Dat de overname van de bakkerij toch ook een spannende stap was, weten de Sieslings door het dagboek ,,Hij twijfelde niet aan zijn vakmanschap, maar wel een beetje aan de afzet”, vat Bernard samen. ,,En er waren afspraken onderling, wie waar kon súteljen. Hij had zich natuurlijk in de schulden gestoken. Aan de andere kant: er woonden veel mensen aan de dijk, in het voorjaar en de zomer werkten veel boerenarbeiders op het land.” In de begintijd was de omzet 170 gulden per week, later 200 gulden. Al snel kon Sipke de schulden afbetalen. De zaken gingen zelfs zo goed dat Sipke volgens overlevering als een van de eersten op het Bildt een auto kon kopen. Bernard: ,,Maar hij durfde er niet zo goed mee te gaan rijden, de boeren zouden wel denken…”
Sipkes zoon Dirk nam de bakkerij in 1955 over, zijn drie zussen werkten er ook. Na de oorlog veranderden de omstandigheden geleidelijk. Als gevolg van de mechanisatie in de landbouw werkten minder mensen bij de boer, ook kwamen supermarkten op. Dirk begon om zich heen te kijken, liet een oog op Brabant vallen maar koos in 1961 voor Franeker, waar een bakkerij aan de Voorstraat stopte. Het was een goede stap, achteraf, denkt Bernard. ,,Maar het was zeker niet makkelijker hier. Want aan de Voorstraat waren vier bakkers en in de hele stad wel dertien. Daarbij had Dirk er geen sútelwijk bij kunnen kopen, dus we moesten het echt hebben van de winkel.”
De kwaliteit van het brood en harde werken begonnen na een tijdje te lonen. Toen Dirk stierf, moest zijn zoon Bernard al instappen op zijn 23-ste, samen met zijn vrouw Feikje. ,,Dat was zwaar, we zaten net in een verbouwing ook nog.” De kinderen van Bernard groeiden decennia later ook op boven de bakkerij. ,,En ook in de bakkerij. We zetten de maxi-cosy gewoon naast ons” Naast Max zijn ook zussen Marjolein en Frederique bij bakkerij Siesling werkzaam. En nog altijd is de bakkerij achter de winkel gevestigd, waarmee Siesling de enige warme bakker van Franeker is. Alle reden om trots te zijn dus. Bernard: ,,Het kan ook heel anders lopen, en dan was het ook goed, maar vier generaties en honderd jaar: dat is niet niks.”
De band met het Bildt is er nog altijd. Het recept voor oranjekoek komt bijvoorbeeld uit die tijd aan de Ouwe-Dyk. ,,We maken het nog altijd met kookdeeg, dat houdt in dat je een deel van de ingrediënten samen kookt tot een deeg, dat geeft een heel andere smaak en structuur. We verkopen er veel van.” En tot voor kort bakte Sint Jabuurster Jan Triemstra veel broden, hij werkt lange tijd bij bakker Struiksma in Sint Jacob. ,,Ook komen hier nog regelmatig klanten in ‘e winkel uit ‘t Bildt.”
Grote verschillen met vroeger zijn het assortiment en automatisering. ,,Maar de broden rollen nog altijd niet zelf uit de oven”, stelt Bernard, die de meeste broden bakt. De voorouders begonnen vermoedelijk midden in de nacht en gingen ‘s morgens de dijk over met warme broden. Bernard kan om half vijf starten, doordat de broden in de remrijskast hebben gestaan. Zo is hij een deel van de dag in de bakkerij en kan hij eventueel vragen beantwoorden van klanten. Dat doet hij graag. Vaak genoeg geeft hij ook rondleidingen. ,,Mijn vrouw zei een keer tegen een groep toeristen in de winkel, op weg naar het Planetarium: kijk maar even achter. Zo sloot ik aan bij een toer van internationale toeristen.” De bakkerij en typisch Friese producten zoals suikerbrood maken vaak grote indruk, merkt Bernard. ,,Ik zat eens in het vliegtuig, toen een vrouw naar me toe kwam en zei: you are the famous baker from Franeker!”
