Eerste ‘Metlevenkoier’ van Bildtse uitvaartspecialisten
Een verlicht pad en parkje, om samen al wandelend herinneringen op te halen aan hen die er niet meer zijn. Dat is de insteek van de eerste ‘Metlevenkoier’, die op vrijdag 18 maart bij St.-Annaparochie wordt gehouden. De dood beter bespreekbaar maken is een actueel thema, en dat is zeker ook het doel van uitvaartverzorgster Dieuwke Sinnema en haar collega’s Betty Drost-Kamstra en Gert Beimers. Maar ze willen mensen vooral de gelegenheid bieden om in saamhorigheid en gemeenschappelijkheid even stil staan (of eigenlijk: al koierend) gestorven dierbaren herdenken. ,,Koiere is ’n hele goeie menier om na te dinken.”
Het is een novum: de eerste ‘Metlevenkoier’ op ‘t Bildt, op vrijdag 18 maart om 19.30 uur, is een wandeling van de Keeg naar het Henk Hornstra-parkje, georganiseerd door drie Bilkerts uit de uitvaartbranche. Dieuwke Sinnema van ’t Wad Uitvaartbegeleiding: ,,Ik werk feul met Gert Beimers fan Beimers Rouwservice en ‘brûgebouwer’ Betty Drost-Kamstra. Gert sit fansels al tiden in de útfaartfersorging, en Betty skriift en draagt levensferhalen foor op útfaarten. Dat doet se bijgelyks ok at een ’n Bildtse foordracht hewwe wil. ’t Binne prettige persoanlikheden der’t ik met ‘t Wad goed met werk.”
,,Nou is prate over de doad niet bepaald ‘n ‘hot item’, dos wouwen wij – ok fanwege ôns werk – ’s wat doen. Wij hewwe docht an ’n inloopaven, maar dat waar ‘t foor ôns toch niet). ’n Beurs hewwe wij ok overwogen, maar dat is fooral foor mînsen die’t al in die wereld werke. Doe kwam Gert met ’t idee om ’n koier te houwen. Om Allerhelligen hine worre dierberen herdocht die’t d’r niet meer binne. Werom doen wij dat hier niet met ’n koier?”
Zo gezegd, zo gedaan. ,,Wij wouwen ‘n ‘neutrale’ lokasy, in de openbare rúmte, en doe binne wij op ’t Henk Hornstra-parky útkommen, besúdden fan St.-Anne. ’n Heel mooi plak foor besinning. Ik fon al dat wij frou Hornstra frage mosten at sij d’r ok achter ston, en sij fon ’t alleen maar ’n heel mooi idee.”
,,Wat wij doen gaan is ’n koier. Wij beginne op de Keeg en gaan dan ’t skelpepadsy del, om ’t bedriveterrain hine, en eandige bij de fiver in ’t parky. D’r komt ok ’n skerm te staan. Derop kinne – foor wie’t dat wil – foto’s fan fersturven dierbaren toand worre. Hoeft niet, maar mâg al. ’t Parky wort sfeerfol ferlicht met kandelaars, ’t pâd d’r hine wort mooi in ’t licht set. De koier wort ôfsloaten met ’n bakky koffy, thee of poeiermelk, as ‘hartverwarmertje’.”
Dieuwke vindt zelf wandelen hiervoor bij uitstek geschikt. ,,Koiere is ’n hele goeie menier om na te dinken, bij wat stil te staan en de gedachten komme en gaan te laten. Dat merk ik sels ok. Derom dink ik dat dut ’n goeie form is.”
De ‘Metlevenkoier’ komt op het moment dat de wereld langzaam uit de dodelijke pandemie aan het kruipen is. ,,Dat korona nou op syn retoer is – soa’t wij hope – sit niet drekt achter dut idee,” vertelt Dieuwke. ,,Ok al hewwe ’n prot mînsen ’n dierbere ferloren in die tiid. Maar de koier is foor elkeneen die’t een herdine wil. At een nou forig jaar of twintig jaar leden fersturven is, dat maakt niet út. ’t Is ok niet foor elkeneen dink ik, deuze koier. Dat is prima, elkeneen doet ’t op de aigen menier. Maar ik weet dat d’r mînsen binne die’t jùst in ’t metnander wezen ’n gefoel fan ferbonnenhyd en saamhorigens foele. Dat merk ik ok an de anmeldings.”
En dan valt de ‘Metlevenkoier’ ook nog samen met een in het oog (en met radiospotjes in het oor) springende campagne van Sire. ‘De dood. Praat erover, niet eroverheen,’ klinkt het in de nieuwe campagne. Kortgezegd beogen de makers ervan om de dood bespreekbaar te maken.
Het is Dieuwke uit het hart gegrepen: ,,Ja, jaseker… Want wat kinne je ’n ellinde en ferdriet foorkomme deur d’r over te praten! D’r is in dut leven niks soa seker as de doad. Wij hewwe d’r allegaar met te krijen. En dos fine nag ’n prot mînsen ’t moeilik om d’r over te praten. Fooral de ouwere generasy is sloatener, wil ’t d’r niet over hewwe. Wilens ’t ’t soafeul makliker make kin. Foor de nabestaanden, de mînsen die’t met ’t ferdriet achterblive. Maar ok foor die tiid al foor mînsen die’t wete dat se niet lang meer te leven hewwe. Ik help hyltyd meer mînsen die’t ’t foor hur doad al regeld hewwe wille. De kist, de útfaart, de mezyk…. De detais die’t soa belangryk foor ’n ôfskaid binne. Dat nabestaanden ok wete dat se na de wîns fan degene die’t ferstorft hannele. Prebeer open te wezen, praat d’r over. Hoe meer je d’r over prate, hoe minder je ’t opkroppe. ’t Lucht altyd op, ok al is ’t maar ’n heel klain bitsy. En ’t geeft de mînsen om je hine ok de kâns om beter op je rouwen in te speulen.”
Wie mee wil lopen hoeft zich alleen maar even aan te melden bij de organisatie (zie de flyer voor informatie). ,,Je motte je al even anmelde, dan wete wij ok met hoefeul mînsen wij reken houwe motte.” Ook mensen die slecht ter been zijn kunnen meedoen. Zij kunnen ter hoogte van Giesing op de Wissel ‘instappen’ op de route, zodat ze niet het hele schelpenpad hoeven af te leggen.
Als organisatie zijn ze druk bezig de puntjes op de i te zetten, voor vrijdag 18 maart. Ze vinden het moeilijk in te schatten hoeveel animo er voor is. ,,Wij hewwe gyn idee hoefeul mînsen d’r komme sille, ’t is ’n eerste keer. Maar wij hore seker dat d’r behoefte an is. At dat ok soa is, dan sou ’t weze kinne dat dut de eerste keer fan ’n tradisy is, en wij ’t ankem jaar weer organisere.”
