NWC De Opstap in St.-Jabik anderhalf jaar open
Een moestuin, een atelier, een winkel met tweedehands kleding en speelgoed, een hangout voor jongeren en een Húskamer bibliotheek. Het is slechts een greep uit het aanbod van Netwerkcentrum (NWC) De Opstap. Samen met anderen toverde Bertina Algra de voormalige basisschool in anderhalf jaar tijd om tot een plek waar iedereen welkom is.
De deuren van de Opstap staan open. Letterlijk deze zonnige woensdagochtend, maar ook figuurlijk. Een laagdrempelige voorziening waar iedereen uit de omgeving terecht kan voor een kopje koffie, een luisterend oor of een activiteit. Dat is het doel van De Opstap. ,,Een plek waar je je talent ontdekt en ontwikkelt, je kennis kan overbrengen op anderen, terecht kan voor hulp, arbeidstraining én gezelligheid”, zo is op de website te lezen. Gezellig ziet de voormalige openbare basisschool aan het Oosteinde er binnen zeker uit, met vintage meubelen en lampjes, kamerplanten en kleur op de muren.
Dat was anderhalf jaar geleden wel anders, weet projectleider Bertina Algra nog goed. ,,D’r ston ‘n prullebak en feerder waar d’r niks, ‘t waar echt útleefd.” Ze kreeg de sleutel op 1 november 2020, nadat ze van de gemeente Waadhoeke groen licht had gekregen voor haar idee, dat was ontstaan tijdens haar studie Social Work. Een paar maanden later was haar droom al aan het uitkomen en had ze samen met vrijwilligers het hele gebouw een likje verf gegeven en deels ingericht. ,,Ik bin d’r ferbaasd over hoe flug dat gaan is. Met syn allen kregen wij dat foornander. Frijwilliger fyn ik trouwens aigenlik wat ‘n raar woord, ik hew ‘t liever over betrokkenen”, vertelt ze aan de grote tafel in de húskamer. ,,Se doene fanalles hier, soa as de tún bewerke, tegaar koke, maar ok gewoan ‘n bakky koffy drinke en prate.”
Onder andere Anita was er al vanaf het eerste uur bij, die nu ook aanschuift. Ook ‘duizendpoot’ Senait en Johan – die zich bezighoudt met media en webdesign – zijn er vanochtend, net als Alice, die sinds kort als betaalde kracht werkzaam is bij De Opstap. ,,Eerst waar ik hier frijwilliger, doe kernfrijwilliger. Ik werkte fier dagen bij ‘t MCL in Luwt, maar miste ‘t om sinfol bezig te wezen. Hier kin ik wat foor ‘t aigen dorp en de inweuners betekene. Ik hew onbetaald ferlof nommen ant oktober.”
De Opstap is een platte organisatie, vertelt Bertina. ,,Wij werke met frijwilligers en kernfrijwilligers, die’t ‘n koördinerende en ondersteunende rôl hewwe. Frijwilligers binne frij om te doen wat se leuk fine. Wer worre je blij fan?” Het ‘geven en nemen’ gaat vanzelf en informatie en inspiratie stroomt beide kanten op. Zo zet de uit Eritrea afkomstige Senait vaak koffie en thee en leert ze gaandeweg beter Nederlands, gewoon door met Alice samen de afwas te doen bijvoorbeeld.
Bertina had niet verwacht dat behoefte is onder anderstaligen om samen te komen, de Nederlandse taal te leren en bij de gemeenschap te horen zo groot is. Nu zijn er vanzelf taalcoaches ontstaan, en begint er zometeen een taalcafé. Het ‘aanbod’ van De Opstap groeit dus mee met de behoeftes, de betrokkenen zetten zelf activiteiten op. Een voorbeeld: een van de bezoekers wilde graag volleyballen en zo kwamen ze samen op het idee om een Opstap-team samen te stellen voor het stratenvolleybaltoernooi tijdens de kermisdagen. Anita:,,We hebben toch van die witte t-shirts liggen? Daar kunnen we ons logo wel op tekenen.”
Het voormalige schoolgebouw is ideaal voor het doel. Er staan kasten vol boeken in de gangen, die afkomstig zijn van de bibliotheek Noord-Fryslân. In de kantoorruimte kunnen mensen achter de computer werken of iets printen en in de Hangout kunnen tieners gamen of biljarten. Ook worden allerlei activiteiten georganiseerd, zoals creatief bezig zijn in het atelier. Het gebiedsteam is regelmatig bij De Opstap te vinden met een inloopspreekuur en ook is er nauwe samenwerking met de Skûle Welzijn, huisartenpraktijk Klatter en basisschool de Twiner. Kinderen komen graag knutselen of dieren verzorgen. Buiten zijn hanen en kippen, konijnen, cavia’s, binnen zitten schildpadden en koraalteenboomkikkers in een groot terrarium.
De ruime keuken oogt professioneel en wordt dagelijks gebruikt, bijvoorbeeld voor bakactiviteiten met jeugd en volwassenen. De werkplaats met werkbanken en allerlei materiaal daagt mensen uit hun technische talenten te ontwikkelen. Voor mensen met weinig budget is de winkel met tweedehands kleding en speelgoed ideaal. Ook staat er een kast met producten die meegenomen kunnen worden als iemand die nodig heeft. Bertina: ,,D’r wort feul inbrocht, de kerk steunt befoorbeeld, dat is mooi om te merken.”
De tuin en moestuin – allemaal door vrijwilligers aangelegd – komen dit voorjaar al mooi tot groei en bloei. In de kas groeien de eerste tomaten en botersla. De oogst gaat straks onder andere naar de mensen die de tuin verzorgen. Van de opbrengt van de eieren wordt kippenvoer gekocht.
De Opstap is een nieuw soort voorziening waarmee de gemeente experimenteert. Het zou de complexe en kostbare zorg vanuit de WMO moeten voorkomen, zo is een doelstelling. Bertina denkt dat dat zeker het geval is. Ze is er in elk geval van overtuigd dat het netwerkcentrum onmisbaar is en ze hoopt het project duurzaam te maken. Over een tijdje moet duidelijk worden in welke vorm het project doorgaat. ,,NHL Stenden is an ‘e gang met ‘n partisipatyf ondersoek na de funksywaarde fan De Opstap en ik bin tegaar met gemeente Waddenhoek met ‘n evaluasy an ‘e gang.”
De Opstap heeft intussen al veel betekend voor mensen in het dorp en omgeving, weten de aanwezigen. Bertina vertelt over een bezoeker die zich excuseerde voor zijn spraakwaterval en zei: ,,Maar ik heb al twee weken niemand gesproken.” En er is het verhaal over een meisje dat haar leven vóór de Opstap een 4 gaf en na de komst van de Opstap een 8 of 9. ,,Mînsen binne soms heel isoleerd, wij bringe mienskip in ‘t dorp, foor elkeneen. ‘t Is soa belangryk dat mînsen nander treffe.”
